Altijd op zoek naar een ‘ja’. Vrij vertaald: it kin wol!
Deze zomer stapte Klaas Kooistra binnen de NOM over naar de FOM, de drijvende kracht achter financiering van zakelijke ideeën in de provincie Fryslân. Zelfs als je even geen startkapitaal of geld voor innovaties nodig hebt, loont het om het verhaal van Klaas te lezen. Wat mag je als ondernemer van de FOM verwachten en waarom? Wat blijkt stiekem het geheim achter investeringen die wat goeds opleveren?
“De mensen en het team, die kunnen een bedrijf succesvol maken, of juist lelijk opbreken. Dat zie je ook steeds weer terug bij de grootste zakelijke failures.”
Hoogste tijd om kennis te maken met onze kersverse investment manager. In zijn eigen woorden “een flapuit” die op zijn tijd ook heel goed kan luisteren. We zouden zeggen: doe er je voordeel mee.
“Ik heb de allerleukste baan in loondienst.”
Klaas legt uit: “Ik heb met veel plezier 8 jaar bij de NOM gewerkt, veel geleerd ook. Bij de FOM is de uitdaging weer heel anders. De scope van de FOM is heel breed, het hele MKB in alle levensfases, niet alleen starters. Als investment manager krijg je alles op je bordje, je praat met iedereen, dat is ook de charme. Je doet alles, behalve een bedrijfsplan opstellen. Dat moet de aanvrager zelf doen of laten doen. Er zijn genoeg partijen die je uitstekend kunnen helpen bij zo’n businessplan. Met reden: als wij zelf gaan meeschrijven, ‘zwem je een fuik in’, dan kun je niet meer objectief oordelen. Dan kun je niet meer met goed fatsoen ‘nee’ zeggen.”
“We kunnen met ons kleine team (5 mensen) best wat invloed uitoefenen. Snel spijkers met koppen slaan; we zijn wendbaar en flexibel, een watervlug reddingsbootje in plaats van een groot, log vrachtschip. Dat bevalt me wel. Voordat ik verder vertel… had ik al gezegd dat ik niet alleen op de foto wil? Ik ben nu misschien samen met Sybo Zijlstra het gezicht van de FOM, maar ik wil graag dat ook de rest van het team eens goed in beeld komt. We doen het hier met zijn allen!”
Onderling vertrouwen en eerlijk verwachtingsmanagement
“Officieel zeg je het zo: we bedienen heel breed het MKB met risicokapitaal. Dat was echt een wens van de provincie. De overkoepelende NOM (die de FOM en nog een paar andere regionale fondsen beheert) richt zich – heel grof gezegd – vooral op innovatieve ondernemingen met een regio-overschrijdende uitstraling. In Friesland vielen er dus voorheen een paar dingen buiten de boot. Denk hierbij aan horeca, alles rond water en recreatie, export en niet-innovatieve starters. Deze week was ik bijvoorbeeld op bezoek bij een ondernemer in de oude ambachten en bij een organisator van een groot evenement.”
Je kunt bij de FOM aankloppen voor een lening en je kunt de FOM vragen om aandeelhouder te worden van je BV.
“En als dat allebei geen haalbare of handige optie blijkt, dan gaan we samen op zoek naar kansrijke alternatieven. In principe zijn we altijd op zoek naar de ‘ja’, een manier om de ondernemer verder te kunnen helpen. Ik heb daar wel een eigen stijl in, je hoeft van mij niet in alle gevallen meteen een compleet en kloppend businessplan te hebben. Als ik een uurtje koffie met je drink, weet ik vaak meer dan na een uur documenten lezen. Overigens: als investment manager geef ik nooit in mijn eentje groen licht. Ik leg mijn voorstel voor aan het team en dan bespreken we het samen. Zij komen meestal wel met vragen – en dat is ook goed! Daarna bespreken we het voorstel nog met onze investeringscommissie van vier onafhankelijke ondernemers. Die geven dan een advies aan de directie: wel doen, niet doen. Waarom wel, waarom niet.” Uitzondering op deze regel zijn de starters (tot drie jaar oud) met een financieringsvraag tot 100.000 euro en exportfinanciering tot 200.000 euro, daarvoor kennen we een versneld proces
“Onze eerste vraag is altijd: als we gaan financieren, wat is dan de impact op de regio? Meetbaar, zoals de werkgelegenheid in fte’s, maar ook het gunstige sneeuwbaleffect van zo’n nieuw bedrijf of nieuw product. Leveranciers in de omgeving bijvoorbeeld, die mee gaan doen. Soms is 1 + 1 vanzelf 3.”
Meer dan alleen geld
“Is er eenmaal groen licht, dan volgen we zo’n bedrijf nog 5 tot 7 jaar. Meestal is dan de lening ook afgelost. Of we verkopen onze aandelen weer. We spreken ze in de tussentijd gemiddeld 1 keer per kwartaal, soms veel vaker en soms minder vaak. Als er iets speelt – negatief of positief – spreek je ze elke dag. Ik zeg altijd: we brengen niet alleen geld, we nemen ook kennis, kunde en ons netwerk mee. Soms kunnen we een ondernemer het beste op die manier verder helpen. We blijven meedenken en we proberen nuttige contacten te leggen.
Je eerste vijf klanten, die tellen
Voor wie een bedrijf wil beginnen, of een grote verandering in de zaak wil doorvoeren, heeft Klaas intussen wel wat gratis tips: “Gedegen marktonderzoek en gezond verstand, dat lijkt me logisch. Maar ook: betrek je klant ergens bij. Al vind je zelf dat je nóg zo’n sterk idee hebt, de vraag is altijd: is er iemand bereid het te kopen, welk probleem los je bij een klant op, wat is zijn of haar urgentie? Dat moet je goed toetsen, zónder roze bril. De markt kan soms best conservatief reageren op iets nieuws. Je eerste vijf klanten, die tellen. Daarna kan het snel gaan.”
Benieuwd naar wat de FOM allemaal voor jou kan doen?
Neem dan contact op met Klaas of één van zijn collega’s van de FOM.
